متن پرسش :

با سلام . شخص الف بابت خرید درهم مبلغ یک میلیارد و هشتاد و سه میلیون تومان به شخص ب می دهد(ضمناً هر درهم هم به مبلغ سیصد و شصت و یک تومان توسط شخص الف از ب خریداری می شود.همان مبلغ شخص الف توسط ب برداشت و به حساب شخص ج فوراً واریز می شود .شخص ج به تعد خود عمل می نماید و مبلغ را به حساب ب واریز می نماید ولی شخص ب می گوید که پول الف نزد کسانی است که هم اکنون بازداشت می باشند ولی الف می گوید پول من به حساب ج رفته و ایشان هم آن را مسترد نموده به شخص ب (ناگفته نماند که پول الف در حساب شخصی شاگرد الف بوده و ایشان هم از حساب خودش پول را به ب داده است) . حال شخص الف قصد طرح دعوی علیه ب را دارد ولی آیا: 1- این عمل شامل جرم پولشویی نخواهد شد به لحاظ اینکه خرید و فروش درهم خارج از شبکه بانکی بوده است؟ 2- آیا الف و شاگردش باید خواهان باشند؟ 3- الف یا شاگرد یا هردو می توانند مطالبه انجام تعهد را بدهند یعنی مطالبه درهم یا پول ایرانی؟ 3- عمل شخص ب کلاهبرداری یا خیانت در امانت با توجه به دریافت پول از ج نمی باشد و یا جرم دیگری؟ 4- از نظر ضمانت ،اگر ب بگوید تضمینی نکرده که درهم را به الف بدهد بازهم ب مکلف به پرداخت تومان یا درهم است؟

متن پاسخ :

با سلام .

1 - واژه پولشویی برای توصیف فرایندی مورد استفاده قرار می گیرد که درآن پول غیرقانونی یا کثیفی که حاصل فعالیتهای مجرمانه مانند قاچاق موادمخدر، قاچاق اسلحه و کالا، قاچاق انسان، رشوه، اخاذی، کلاهبرداری و... است، در چرخه ای از فعالیتها و معاملات، با گذرازمراحلی، شسته و به پول قانونی و تمیز تبدیل می شود. لذا صرف خرید و فروش ارز بدون آنکه دارای منشأ غیرقانونی و حاصل فعالیت نامشروع باشد، پولشوئی محسوب نمیشود. همچنین خارج از سیستم بانکی بودن این عمل ، آنرا مشمول این عنوان ( پولشوئی) نمی سازد.

2 - اگر قراردادی بین الف و ب تنظیم شده که بر اساس آن الف خریدار و ب فروشنده ارز تعریف شده باشد، و در آن قرارداد معلوم شود ب پول را از الف گرفته ( و لو بواسطه شاگرد الف)؛در فرض نقض تعهد توسط ب ، الف دارای سمت به عنوان خواهان بوده و شاگردش نقش واسطه انجام امر را عهده دار است و الا ( در صورت عدم قرارداد) چنانچه در سمت خواهان و طلبکار اختلاف باشد،مثلاً شخص ب انکار کند که با شخص الف معامله انجام داده است و یا شاگرد الف ادعائی داشته باشد، بهتر است الف و شاگردش با هم دادخواست را تنظیم و اقامه نمایند.

3 - عنوان خواسته عبارتست از : « الزام به انجام تعهد » البته در صورت فقد قرارداد، می بایست دلائل و مستندات لازم که مثبِت نوع تعهد و الزامی که شخص ب در فروش درهم معادل هم ارز ریالی داشته است، وجود داشته باشد. 4 - عمل شخص ب فاقد وصف مجرمانه از نوع کلاهبرداری یا خیانت در امانت است . زیرا ماهیت عمل خرید و فروش است . لذا عملیات متقلبانه بخصوص عنصر مادی که فریب و دروغ است، ظاهرا در موضوع سئوال وجود نداشته و پول هم به عنوان امانت به ب سپرده نشده بلکه موضوع ، معامله ایست از نوع خرید و فروش ارز که دارای ضمانت اجرای حقوقی است.

4 - بنظر می رسد عنوان خواسته می بایست «الزام به انجام تعهد یعنی فروش درهم معاول هم ارز ریالی اش از طرف ب» ، تنظیم و اقامه گردد. البته همانطور که گفته شد، در صورت نبودن قرارداد مکتوب قدرت اثباتی این ادعا و وزن اثباتی دلائل و مستندات، نقش اساسی در دعوی دارد . موفق باشید